Tarih Meraklıları İçin Türkiye'deki Arkeolojik Sit Alanları

Arkeolojik Sit Alanı Nedir?

Türkiye çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapmış topraklara sahiptir. Ülkenin birçok yerinde görülebilen antik kentler tarih severlerin ilgisini çekerken, arkeolojik sit alanı kavramı ile karşılaşılır. “Arkeolojik sit alanı nedir?” sorusu, Kültür Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kuruluna göre şu şekilde tanımlanır. Arkeolojik sit alanları; insanlığın varoluşundan itibaren yeraltında, su altında veya yer üstünde o dönemin sosyal ekonomik ve kültürel özelliklerini yansıtan her çeşit kültür varlıklarının yer aldığı yerleşmelerdir. Günümüzde yine Kültür Bakanlığı Denetimi dahilinde bu arkeolojik sit alanlarının belirli bölümleri gündelik ziyaretlere de açıktır. Tarih meraklıları bu alanları gezerek ve bu alanlardan toplanan eserlerin sergilendiği müzeleri ziyaret ederek tarihi kalıntıları yakından görebilirler.

Tarihi Arkeolojik Sit Alanları

Tarihi rotalar içeren bir seyahat planlaması yapıyorsanız ve Türkiye için önemli arkeolojik sit alanlarını görmek istiyorsanız aşağıda bahsedeceğimiz yerlere seyahat planınızda yer vermenizi öneririz. Arkeolojik ve tarihi değere sahip sit alanları arasından en popüler olanlarını aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.

Göbeklitepe

Göbeklitepe, gizemli hikayelere ev sahipliği yapan sıra dışı sit alanlarından biridir. 1963 yılında Chicago Üniversitesi ile gerçekleştirilmiş ortak çalışma sırasında keşfedilen bu yer 1994 yılından itibaren detaylı bir şekilde araştırılmaya başlanmıştır. 12.000 yıl öncesine dayanan geçmişiyle Göbeklitepe çok sayıda kült yapıya ev sahipliği yapar. Neolitik Çağ hakkında bilgi edinilmesini sağlayan bu eski yerleşim yeri Şanlıurfa şehir merkezine 15 km uzaklıktadır. Mezopotamya dönemine ait yerleşik tarım toplulukları hakkında bilgi sahibi olmasını sağlayan nadir yerlerden biridir.

Göbeklitepe’de bulunan taşların üzerinde çok sayıda tasvir bulunur. Dönemde yaşayan yabani hayvanlara yönelik çeşitli resimler yapılmıştır. Bu toplulukların animistik inanç biçimleri hakkında da fikir sahibi olunabilmesini sağlayacak tasvirler mevcuttur. Göbeklitepe, keşfedilmeyi bekleyen özellikler ile dolu hala daha gizemini sürdürmeyi başaran özel yerlerden biridir.

Sagalassos

Burdur sınırları içerisinde bulunan Sagalassos Toros Dağları’nın batı uzantısında kurulmuş bir antik şehirdir. 1706 yılında Fransızlar tarafından keşfedilen bu antik kentin önemi 1824 yılında İngiliz bir misyonerin antik kente ait yazıtları okuması ile anlaşılır. Tarihte denize kıyısı olmamasına rağmen ihraç etme kapasitesi yüksek olan antik kentlerden biri olan Sagalassos tahıl, üzüm ve zeytin üretiminde o dönemde ön planda olan bölgelerden biridir. Doğal su kaynaklarını kullanmayı başarmış olan halk sanata da önem vermiştir. Önemli birçok heykel ve tarihi eser günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır.

Dönemin çok tanrılı tapınma biçimi hakkında da fikir sahibi olunmasını sağlayan antik kent geçmişe yönelik bir yolculuk yapmak isteyenlerin ziyaret etmesi gereken yerlerden biridir.

Efes Antik Kenti

UNESCO Dünya Mirası listesinde bulunan Efes Antik Kenti, Efes Dünya Mirası Alanı dahilinde bulunur. İzmir ilinin Selçuk bölgesinde bulunan kent, 19.yüzyılın ortasında keşfedilmeye başlamıştır. Kent içerisinde meşhur Artemis Tapınağı bulunur. Binlerce yıl öncesindeki yaşam hakkında fikir sahibi olunmasını sağlayan bölge güçlü uygarlıklara ev sahipliği yapmıştır. Büyük İskender ve Roma İmparatoru Augustus’un da bir dönem burada yaşadığı bilinir. Tarihte Doğu Ege ve Batı Anadolu'da istikrarlı bir güç sağlamak isteyenler Efes’e sahip olmanın önemini bildiğinden Efes Dünya Mirası Alanı her dönemde ön planda olan bir yerdir. Bunun haricinde tıp ve felsefenin de merkezidir. Hristiyanların hac merkezi olmasıyla da ön planda olan Efes Antik Kenti günümüzde dünyanın birçok yerinden turist akımına uğrar.

Efes Antik Kenti bir tarih meraklısı tarafından kesinlikle görülmesi gereken bir yerdir.

Sardes Antik Kenti

Lidyalıların başkenti olan Sardes Antik Kenti, antik dünyanın meşhur ve önemli şehirlerinden biridir. M.Ö. 1.000 ile 550 yılları arasında kullanılan bu kent Demir Çağ’ına ait dönem hakkında fikir sahibi olunmasını sağlar. Diğer antik şehirlere göre farklı bir şehir planıyla tasarlanan bu antik kent dönemin mimari özellikleri hakkında fikir sahibi olunmasını sağlıyor. Anadolu bölgesindeki en büyük tahkimat duvarı ile şehri korumayı başarmış olan Lidyalılar 20 metre kalınlığında bir duvar inşa ederek şehir savunmasının önemini gösteriyor. Gediz Nehri kıyısında yapmış oldukları tümülüs mezarlığı ise Anadolu bölgesindeki en geniş mezarlık olarak bilinir. Yapılan kazılar sırasında döneme ait çok sayıda çömlek ve aksesuarlar bulunmuştur. Özellikle seramik ve mermer heykel gibi tarihi eserler yaygın bulunan kalıntılar arasındadır.

Arkeolojik sit alanları Türkiye’nin farklı noktalarında bulunduğundan her bir rota arasında uzun yolculuklara çıkılması gerekebilir. Şahsi bir araç ile uzun yola çıkmadan önce güvenli ve konforlu bir yolculuk için araç bakımınızı yaptırmanızı öneririz. Uzun yola çıkmadan önce yapılması gereken araba bakımları başlıklı içeriğimizden aracınızın ihtiyaç duyabileceği hazırlıkların neler olduğunu öğrenebilirsiniz. Araç bakımına ek olarak lastik bakımı da yaptırmalı, lastik hava basınçlarının ideal aralıklarda olduğundan emin olmalı ve gerekli durumlarda lastik değiştirme işlemini yapmalısınız. Lastik değişimine ihtiyaç duyulması halinde doğru lastik seçimi için Michelin bayileri ile iletişime geçebilirsiniz. Lastik bayileri dahilinde hizmet veren yetkililer, ihtiyaç duyduğunuz ve aracınızın özelliklerini etkili bir şekilde kullanmanızı sağlayacak lastik modelleri konusunda sizlere yardımcı olabilirler.